ΑΠΟΦΑΣΗ 3539/2019 Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης

Προθεσμία αποποίησης κληρονομίας από ανήλικο και αναστολή αυτής μέχρι να χορηγηθεί η σχετική άδεια από το αρμόδιο δικαστήριο – Η προθεσμία του άρθρου 1847 ΑΚ, εφόσον ο νόμος δεν διακρίνει, τρέχει και κατά προσώπων ανίκανων προς δικαιοπραξία (258 παρ. 1 ΑΚ), ήτοι και κατά ανηλίκων – Εφαρμογή του άρθρου 257 ΑΚ και στην προθεσμία αποποίησης κληρονομίας από ανήλικο

«Η αποποίηση της κληρονομίας από ανήλικο γίνεται κατά τις διατάξεις των άρθρων 1526 και 1625 παρ. 1 περ. 1 ΑΚ σε συνδυασμό και με τα άρθρα 1510 επ. Α.Κ., από τους ασκούντες τη γονική του μέριμνα, μετά από, κατόπιν αιτήσεως χορηγούμενη, σχετική άδεια του Δικαστηρίου, και εφόσον ο νόμος (άρθρα 1847 και 1850 ΑΚ) δεν διακρίνει σχετικώς, η προρρηθείσα τετράμηνη προθεσμία αποποίησης τρέχει και κατ’ αυτού (ανηλίκου). Τα γεγονότα της γνώσης της επαγωγής και του λόγου αυτής, από την επέλευση των οποίων εκκινεί η προθεσμία αυτή, ερευνώνται εν προκειμένω αν συντρέχουν στο πρόσωπο του εκπροσωπούντος τον ανήλικο. Η ως άνω προθεσμία αποποίησης αναστέλλεται για όσους λόγους αναστέλλεται και η παραγραφή (άρθρα 255 επ. Α.Κ.), εφαρμοζόμενων σχετικώς και των οικείων περί αναστολής της παραγραφής διατάξεων, μεταξύ των οποίων και η διάταξη του άρθρου 257 παρ. 2 ΑΚ, η οποία ορίζει ότι, όταν πάψει η αναστολή, η προθεσμία συνεχίζεται, αλλά σε καμία περίπτωση δεν συμπληρώνεται πριν περάσουν έξι μήνες. Δεδομένου, όμως ότι, η προθεσμία αποποίησης της κληρονομίας είναι τεσσάρων μηνών, ήτοι μικρότερη του εξαμήνου, γίνεται δεκτό ότι μετά το πέρας της αναστολής αυτή δεν συμπληρώνεται προ της παρόδου όχι έξι, άλλα τεσσάρων μηνών. Περαιτέρω γίνεται δεκτό ότι κατά το χρονικό διάστημα από την υποβολή της αίτησης στο Δικαστήριο για την παροχή άδειας για αποποίηση κληρονομιάς, που θα γίνει για λογαριασμό ανηλίκου, και μέχρι δημοσιεύσεως της σχετικής οριστικής απόφασης η προθεσμία προς αποποίηση αναστέλλεται κατ’ άρθρο 255 εδ. α’ ΑΚ λόγω ανωτέρας βίας, καθώς η αποποίηση της κληρονομιάς που θα γίνει από τον νόμιμο εκπρόσωπο του ανηλίκου εξαρτάται από γεγονός μη δυνάμενο να αποτραπεί ακόμη και με την λήψη μέτρων άκρας επιμελείας και συνέσεως εκ μέρους του τελευταίου, και δη από την παροχή άδειας εκ μέρους του δικαστηρίου, της οποίας μη υπαρχούσης δεν χωρεί νομοτύπως για τον ανήλικο αποποίηση κληρονομιάς (ΑΠ 338/2004, ΝοΒ 2005. 463). […]

Στις 07.08.2012 απεβίωσε στη Θεσσαλονίκη ο ………… (βλ. με αριθμό ……… ληξιαρχική πράξη θανάτου), κάτοικος εν ζωή Θεσσαλονίκης, χωρίς να αφήσει διαθήκη. Ως μοναδικοί εξ’ αδιαθέτου κληρονόμοι του εκλήθησαν, στην πρώτη τάξη, η σύζυγός του ……………. και τα δύο τέκνα του από τον νόμιμο γάμο του με την άνω σύζυγό του, τον ενήλικο ………….. και τον ανήλικο ……, ενάγοντα που γεννήθηκε στις 11.02.2000. Η τετράμηνη προθεσμία προς αποποίηση της κληρονομίας που θα επαγόταν στους ανωτέρω κληρονόμους του αποβιώσαντος, ξεκίνησε να υπολογίζεται από τις 08.08.2012, επομένη του θανάτου του, και έληξε στις 08.12.2012. Η …………. και ο ενήλικος υιός της αποποιήθηκαν νομίμως και εμπροθέσμως την επαχθείσα σε αυτούς κληρονομία, δυνάμει, αντίστοιχα, των υπ’ αρ. ………. και ………… εκθέσεων δήλωσης απολύτου αποποίησης κληρονομίας ενώπιον του Γραμματέα του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης. Η προθεσμία δε αυτή ανεστάλη για τον ενάγοντα λόγω ανωτέρας βίας, όπως έχει εκτεθεί στην προπαρατεθείσα μείζονα σκέψη, όταν στις 04.12.2012 η ……, ως ασκούσα αποκλειστικά τη γονική μέριμνα του ενάγοντος, με την με αρ. κατ. …… αίτησή της στο Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, ζήτησε την άδεια να προβεί για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου της σε δήλωση αποποίησης κληρονομίας του πατέρα του. Η αναστολή της προθεσμίας αποποίησης διήρκησε μέχρι και τις 15.04.2013, όταν και δημοσιεύθηκε επί της προαναφερθείσης αιτήσεως η με αριθμό ……..απόφασή του Δικαστηρίου αυτού, η οποία χορηγούσε στη μητέρα του ενάγοντος τη συναφώς αιτηθείσα άδεια προς αποποίηση κληορνομίας. Ακολούθως, η …. προέβη στο όνομα και για λογαριασμό του ενάγοντος, στις 17.05.2013, σε δήλωση αποποίησης της κληρονομίας του θανόντος δυνάμει της με αριθμό ……εκθέσεως δήλωσης απολύτου αποποίησης κληρονομίας ενώπιον του Γραμματέα του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης. Τα εναγόμενα, που τυγχάνουν δανειστές της κληρονομίας του πατέρα του ενάγοντος, αμφισβητούν την εγκυρότητα της ανωτέρω δήλωσης αποποίησης κληρονομίας, διατεινόμενα ότι η εν λόγω προθεσμία αποποίησης ξεκίνησε την 07.08.2012, ημερομηνία θανάτου του πατέρα του ενάγοντος και συμπληρώθηκε την 07.12.2012, άλλως από την 15.04.2013, ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, με την οποία του χορηγήθηκε η άδεια αποποίησης, και συμπληρώθηκε την 18.04.2013. Ωστόσο, σύμφωνα και με τα διαλαμβανόμενα στην προπαρατεθείσα νομική σκέψη η προκείμενη προθεσμία αποποίησης, η οποία συνέχισε να τρέχει από τις 16.04.2013, δεν έληγε προ της παρόδου τετραμήνου από της λήξης του χρόνου αναστολής της και, συνεπώς, η με αριθμό …… αποποίηση κληρονομίας του θανόντος, στην οποία προέβη η σύζυγός του στο όνομα και για λογαριασμό του ενάγοντος στις 17.05.2013, έλαβε χώρα νομοτύπως και εμπροθέσμως, παράγουσα συνεπώς τα έννομα αποτελέσματα που προβλέπει σχετικώς ο νόμος».